Obturacyjny bezdech senny u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie

Obturacyjny bezdech senny jest dolegliwością, która występuje nie tylko u osób dorosłych, ale również u dzieci w różnym wieku. Wzbudza spory niepokój u rodziców i może wiązać się z określonymi konsekwencjami. Do tych najbardziej oczywistych należą oczywiście brak prawidłowej wentylacji płuc dziecka w czasie snu i związane z tym zjawiskiem bóle głowy, niewyspanie i zmęczenie w ciągu dnia. Jakie są objawy obturacyjnego bezdechu sennego u dziecka? Jakie czynniki prowadzą do rozwinięcia się tego schorzenia? Czy można mu zapobiec i w jaki sposób leczyć? Oto wszystko, co rodzice i opiekunowie dzieci powinni wiedzieć na ten temat.

Czym jest obturacyjny bezdech senny i jakie są jego przyczyny?

Bezdechem sennym nazywamy stan, w którym u osoby śpiącej dochodzi do zatrzymania oddechu na nie krócej niż 10 sekund. Epizody braku oddechu w czasie snu zdarzają się wielokrotnie w ciągu każdej nocy, nierzadko powodując nagłe wybudzenie chorego.

Bezdech polega na zwężeniu lub nawet zamknięciu światła dróg oddechowych na wysokości gardła. Niedrożne drogi oddechowe powodują stan chwilowego niedotlenienia. Należy jednak pamiętać, że u dzieci zwykle bezdech senny ma nieco inne przyczyny niż u osób dorosłych. Najczęściej diagnozowanym u dzieci typem schorzenia jest obturacyjny bezdech senny spowodowany przerostem migdałków podniebiennych lub gardłowych.

Czasami jednak, podobnie jak w przypadku osób dorosłych, schorzenie ma swoje źródło w nadwadze lub otyłości. Wówczas najlepszą rzeczą, jaką może zrobić dla swojej pociechy rodzic aby zmniejszyć objawy obturacyjnego bezdechu sennego, jest obniżenie i kontrola masy ciała dziecka.

W rzadkich przypadkach za niedrożność górnych dróg oddechowych w czasie snu odpowiadają deformacje twarzoczaszki towarzyszące różnym wadom wrodzonym, a także wcześniactwo i związana z nim niedojrzałość układu oddechowego.

Bezdech senny – objawy

Objawy bezdechu sennego są dość łatwe do zauważenia. Czujny rodzic najpierw usłyszy chrapanie malucha. Pamiętajmy jednak, że nie każde chrapanie jest od razu objawem bezdechu. Aby zdiagnozować to schorzenie, muszą wystąpić również inne jego objawy. Natomiast każde dziecko z obturacyjnym bezdechem sennym chrapie w czasie snu.

Oczywistym objawem schorzenia jest również wstrzymanie przepływu powietrza przez drogi oddechowe malucha. Zwykle dziecko bierze wdech, który jednak zatrzymuje się na poziomie gardła i nie dociera do dolnych dróg oddechowych, przy czym charakterystyczne jest uchylenie ust pacjenta. Czasami pojawia się również kaszel przypominający ten wywołany zakrztuszeniem. Utrudniony przepływ powietrza może powodować przyspieszenie rytmu serca.

W ciągu dnia dotknięte schorzeniem dzieci również odczuwają charakterystyczne dla niego objawy. Są wyraźnie niewyspane, ich oczy są podkrążone, bywają drażliwe i marudne, a najmłodsze – płaczliwe i wciąż senne.

Kiedy rodzice zaobserwują u dziecka część z tych objawów lub wszystkie, powinni zgłosić się na konsultację do pediatry i opisać problem. Im szybciej rozpocznie się proces diagnostyczny i leczenie, tym szybciej mały pacjent odzyska komfort życia. Dla noworodków i niemowląt warto kupić monitor oddechu, który zaalarmuje o każdym epizodzie bezdechu.

Postępowanie diagnostyczne i leczenie

W przypadku podejrzenia wystąpienia u dziecka obturacyjnego bezdechu sennego pediatra powinien skierować pacjenta do poradni laryngologicznej, w której dokonana zostanie ocena wielkości migdałków podniebiennych i gardłowych.

Warto również wziąć skierowanie do poradni pulmonologicznej. Tutaj zostaną wykonane specjalistyczne badanie polisomnograficzne, na które składa się kilka różnych testów wykonywanych w czasie snu (to dobra wiadomość dla rodziców dzieci, które boją się wszelkich zabiegów, nawet tych nieinwazyjnych i bezbolesnych). Mają one za zadanie zarejestrować nie tylko ilość oddechów i stężenie tlenu we krwi, ale również aktywność serca i mózgu, stopień napięcia mięśni i ruchy gałek ocznych.

U dzieci w aż 9 na 10 przypadkach usunięcie przerośniętych migdałków przywraca swobodny przepływ powietrza w drogach oddechowych w czasie snu. Ważne jest jednak również zachowanie higieny snu. Pokój, w którym dziecko śpi, powinien zostać wieczorem dobrze przewietrzony (nawet w okresie zimowym). Warto również sprawdzić, czy materac nie jest zbyt miękki – ma to znaczenie szczególnie w przypadku najmłodszych dzieci. Rodzice powinni całkowicie zrezygnować z palenia tytoniu w domu.

Obturacyjny bezdech senny jest schorzeniem, które wbrew pozorom nie dotyczy wyłącznie dorosłych osób z nadwagą. Bywa, że dotyka również dzieci. Na szczęście nowoczesna medycyna może przynieść im ulgę i przywrócić komfort życia.